تقسیم بندی روغن موتور از لحاظ گرانروی
تقسیم بندی روغن موتور از لحاظ گرانروی
در مقاله تقسیم بندی روغن موتور از لحاظ گرانروی سعی نموده ایم از نقطه نظر فنی موارد علمی را بازگو نماییم تا تفاوت بین انواع روغن موتورها برای عموم آشکار شود.
مونو گرید یا مالتی گرید چیست؟
روغن های موتور از لحاظ گرانروی به دو دسته روغن های تک درجه ای (Mono-grade) مانند روغن های 10 ، 30 و 40 SAE و روغن های چند درجه ای (Multi-grade) تقسیم بندی می شوند. در دسته دوم مانند روغن های 30- W10 و 50- W20SAE که روغن های چهار فصل یا اتوماتیک نیز نامیده می شوند، درجه SAE روغن با دو عدد و حرف W (مخفف کلمه WINTER = زمستان) نمایش داده می شود.
روغن موتور اتوماتیک یا چهار فصل چیست؟
عدد سمت چپ W معیاری از گرانروی روغن در دمای پایین و عدد سمت راست ، گرانروی در دمای بالای را نشان می دهند. این روغن ها به علت داشتن مواد افزودنی خاص در سرما یعنی هنگام استارت موتور ، مانند روغن سبک (مثلا 10 SAE یا 20 SAE) هستند.
به این دلیل موتور خودرو با استفاده از آنها به راحتی روشن می شود. فقط در این صورت روغن به سرعت به تمام قسمت های موتور می رسد و روغن کاری قطعات را به خوبی انجام می دهد. ضمنا با گرم شدن موتور افت گرانروی روغن ، کمتر از افت گرانروی روغن های تک درجه ای (30 SAE یا 50 SAE) خواهد بود به این ترتیب حتی در گرم ترین شرایط ، لایه از روغن (روغن چنددرجه ای) بین قطعات باقی می ماند و به خوبی آنها را از یکدیگر جدا نگه می درد. یعنی در مجموع می توان گفت که محدوده دمایی کاربرد روغن های چند درجه ای وسیع تر است.
چرا روغنهای چهار فصل ؟
با توجه به اینکه 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت یعنی در مرحله ای که معمولا موتور سرد است ، رخ می دهد ، روانکاری قطعات بسیار مهم و ضروری است ، بنابراین بهتر است از روغن های چند درجه ای که در سرما گرانروی پایینی دارند ، استفاده شود.
یک روغن چند درجه ای (مالتی گرید) در دماهای بالا ویژگی های روغن 40 SAE و در دمای پایین ویژگی های روغن W15 SAE را دارد و همچنین مشخص می شود که روغن چند درجه ای تغییرات گرانروی کمی نسبت به تغییرات دما دارد (قابلیت مصرف در همه فصول).
طبقه بندی روغن های موتور برحسب گرانروی
درجه بندی SAE:
- انجمن مهندسین خودروی آمریکا (SAE)، اساس طبقه بندی روغن های موتور را به دلیل اهمیت گرانروی، این ویژگی بنا نهاده است به طوریکه در این سیستم دو گروه از درجه های گرانروی تعریف می شوند.
یک گروه حرف Winter= W (روغن های چند درجه ای) دارد و گروه دیگر بدون حرف W است (روغن های تک درجه ای) درجه های دار ای حرف W معرف گرانروی روغن در زمستان یعنی متناسب بودن آن برای کار در فصول سرد سال و قابلیت روغن برای پمپ شدن در دمای پایین است.
طبقه بندی گرانروی روغن های موتور
1) طبقه بندی براساس سطوح کیفیت روغن های موتور
طبقه بندی انجمن نفت آمریکا API
انجمن نفت آمریکا (American Petroleum Institute) کیفیت روغن های موتور را در دو گروه دسته بندی نموده است.
- روغن های موتور برای خودروهای بنزینی که برای هر سطح کیفیت با دو حروف معرفی می شوند. حرف اول S به Service Station یعنی ایستگاه های تعویض روغن، گاراژها و بنگاه های فروش خودروها اشاره دارد و حرف دوم که با یکی از حروف الفبای انگلیسی از A تا N (سطح کیفیت فعلی) مشخص شده است.
- روغن های موتور برای خودروها و دستگاه های دیزلی که با حرف c مخفف کلمه Commercial (وسایل نقلیه تجاری، کشاورزی و ناوگان حمل و نقل) و یکی از حروف الفبای انگلیسی از A تا J (سطح کیفیت فعلی) به همراه اعدادی که بعد از حرف C نوشته می شود، مشخص شده است.
2- روغن های دنده خودرو
در سیستم های انتقال نیرو، دنده ها و یاتاقان های مختلفی به کار رفته است که نیازهای روانکاری متفاوت در شرایط مختلف را دارند. انتخاب روانکار مناسب ، مستلزم بررسی دقیق مشخصات فیزیکی و شیمی‌ایی روغن و شرایط کار دستگاه ها در تطبیق با شرایط محیط کار است.
انجمن نفت آمریکا API دسته بندی ذیل را برای روانکار های سیستم های انتقال نیرو و محورها با مشخصات ویژه ، معرفی کرده است.
